Yezidilik Nedir:
Birçok dinden, öğeler barındıran bir inançtır. Yezicrilerin paygamber olarak kabul ettiği kişi, Şeyh Adiy bin Musafir, kimilerine göre, Yeziffiliğin kurucusu, kimilerine göre de Müslüman bir silfidir. Şeyh Adiy bin Musafir, Kadiri Tarikatı’nın kurucusu Abdülkadir Geylan’i ile birlikte, İmam Gazali’den ders almıştır. Bölge halkını irşat amacıyla, Hakkâri’ye gitmiş, ardından ölüm yeri olan Laleş’te bir zaviye kurmuştur. Adiy bin Musafir, 1162 yılın da öldüğünde Laleş’teki dergâhına gömülmüş ve türbesi çok geçmeden hac için gelinen bir tapınağa dönüştürülmüştür.
Yezidi isminin kaynağı ile ilgili değişik görüşler vardır. Bunlardan biri Yezidi ismini, Yezid bin Muaviye’ye, diğeri Yezid bin Unays’a ve bir diğeri de Yezd şehrine bağlamaktadır. Ama daha gerçekçi görünen bu ismin, Farsça’daki Yezdan (melek, Tanrı) kelimesine dayandığıdır. YezidIlik, Suriye’de Emeviler devrinde doğmuş, 14. yüzyılın sonunda Basra ve Aşağı Fırat’tan gelip Sincar ve Musul’a kadar ilerlemiş ve orada Kürtleşmiştir. Yezidiler ise; Musul bölgesine, Sincar’a, Diyarbakır’a (eyalet olarak), Kilis ve Gaziantep civarlarına, Tiflis civarlarına yayılmışlardır. Yezidislik’in kutsal kitapları KitabulCilve (Tecelli Kitabı) ve Mushafi Reş (Kara Kitap) adlarını taşır. Bu kitapların orijinalleri Arapça’dır. Yezicilliğin, tek tanrılı dinlerden aldığı birçok ritüel vardır:
•Besmele, oruç, sünnet, kurban, hac gibi ibadetleri ile islamiyetten;
•Vaftiz, nikâhta şarap ve ekmek ayini gibi ritüelleri ile Hıristiyanlık’ tan;
•Helal ve haram anlayışları ile Musevilik’ten beslendiği söylenebilir.
Yezidiliğe ait bazı ibadet ve ritüeller ise, pagan kültürüne aittir. Yezidî inancında Melek Tavus, Şeytan’a karşılık gelmektedir. Şeytan, Tanrı tarafından tövbesi sebebiyle bağışlanmış; ancak, gözden düşmüştür. Melek Tavus’un neden kuş şeklinde sembolize edildiği ise henüz çözümlenmiş değildir. Ancak bilinenin aksine Melek Tavus, Tanrı değildir ve Melek Tavus’un, Tanrı adı olarak anılması kesinlikle yasaklanmıştır. Yezidiler arasında bazı Asyatik gelenekler de geniş yer tutar. Mesela; Yezicriler için ateş, ışık saçan bir kaynak olduğu için kutsanır ve ona asla tükürülmez. Ateşin su ile söndürülmesi büyük bir günahtır. Bunun gibi güneş, mukaddestir. Güneş doğarken ve batarken güneşe doğru döner, dua okurlar.