Resulullah (sav) şöyle buyurdu: “Mercanköşk kullanmanızı tavsiye ederim. Onu koklayın; zira o, nezleye iyi gelir.”‘ Mercanköşk’ün Arapçası hadisin metninde ve tıbbı nebevi eserlerinde merzencitş olarak geçmektedir. Fakat berdeküş ve merdeküş olarak da zikredilmektedir. Mercanköşk, çok dallı, yayvan ve toprağa yayılmış bir vaziyette yetişen, yaprakları tüylü bir bitkidir. Çekici ve gerçekten hoş bir kokusu vardır. Evlerde yetiştirilen kokulu bitkilerdendir.
Mercanköşkün Faydaları
Tıpta bu bitkinin yaprakları, çiçekleri ve kökü kullanılır.
• Mercanköşk koklamak, baş ağrısına, nezleye ve kötü kokulara karşı faydalıdır.
• Baş ve sinüs kanallarındaki tıkanıklıkları açar.
• Soğuk şişliklerin çoğunu çözer.
• Soğuk ve nemli şişliklerin ve ağrıların çoğuna faydalıdır.
• Üzerinde taşındığı zaman adet kanını söktürür ve hamile kalmaya yardımcı olur.
• Kuru yapraklan dövülüp onunla pansuman yapılırsa, gözün altında görülen kan izlerini giderir.
• Sirke ile birlikte sarılırsa akrep sokmalarına fayda verir.
• Yağı, sırt ve diz ağrılarına faydalıdır. Yorgunluğu giderir.
• Onu koklamaya alışkanlık haline getiren kimsenin gözlerine su inmez.
• Suyu, acı badem yağı ile birlikte burna çekilirse, sinüs kanallarındaki tıkanıklıkları açar.
• Sinüs kanallanndaki ve baştaki kötü kokuya faydalıdır. Bu bitki üzerine yapılan bilimsel araştırmalarda şu sonuçlara ulaşılmıştır:
1) Bu bitkiden elde edilen uçucu yağları muhafaza eden usaresi, renin, aldosteron ve prostaglandin hormonlarınınki bunlar böbrek üstü bezi hormanlarıdır, düzenlenmesinde etkilidir. Bu, Resulullah’ın (sav) onu yüksek kan basınıcının tedavisinde tavsiye etmesiyle uyuşmaktadır.
2) Prolaktin hormonunu düzenler. Usaresinden iki bardak uygulandığında kimyevi Parlodel ilacının yerine geçer. Bu sebeple bu bitki, âdet düzensizliği durumlarının, aynı şekilde hayız kanaması zorluğu tedavisinde kullanılır. Öte yandan preeclampsia (gebeliğin 20. haftası ile doğumdan sonraki ilk hafta arasında hipertansiyon, albüninüri ve ödem gelişmesi) durumunun tedavisinde kullanılır.
3) Bu bitki türbin şeklinde hormonal öncüller ihtiva ettiği için hormonlann düzenlenmesinde faydalıdır. Daha açık bir ifadeyle hormon dengelenmesine yardım eder. Hatta etkisini metabolizmanın hızlanmasında gösterir. Bu bitkinin, akşam alındığı zaman gevşemeye neden olması şaşırtıcıdır.
4) Vücuttaki fazlalık suyu giderir.
5) Uçucu yağları mahfaza eden usaresinin, %15 oranında kan şekerini düşürdüğü tespit edilmiştir.
6) Bronşitin genişlemesiyle yakın ilgisi tespit edilmiştir.
7) Yarım baş ağrısını gidermeyle yakın ilgisi tespit edilmiştir.
8) Yağı, mafsalların tedavisinde ve romatizma ağrılarında kullanılır. Yine o gaz gidericidir.
9) Mikroplara karşı kullanılmaktadır.