Kızamık (morbilli) bütün dünyada görülen, son derece bulaşıcı ve aslında zararsız olmaktan uzak bir virüs hastalığıdır. Hastalığın nedeni olan kızamık virüsüne karşı aşılanmamış çocukların yüzde doksanı çocuk yaşında kızamık olur, geri kalanlar da yetişkin yaşlarında hastalığa yakalanabilir. Kızamık havadan geçen damlacıklarla ve enfeksiyonlu kişilerle temas sırasında bulaşır; hastalık belirtileri kendini gösterinceye kadar on, on iki gün geçer. Daha sonra yüksek ateş (39°C), öksürük, nezle, konjunktiva iltihabı (çocuk ışıktan rahatsız olur) ve ses kısıklığıyla, kendini bir soğuk algınlığı gibi gösterir.
Daha sonra çocuğun ateşi biraz düşer ve ağızdaki mukoza dokusunda beyaz, küçük, çepere sıkıca yapışık lekeler (koplik lekeleri) belirir. Bunun hemen ardından ateş yeniden yükselir ve kulakların arkasında ve yüzde hastalığa özgü, açık kırmızı olarak başlayan (başlarda altıncı hastalığın döküntüsünü andıran) döküntü kendini gösterir. Döküntü bütün bedene yayılır, kırmızımsı mor bir renk alır ve daha büyük alanlar halinde birbirinin içine geçer. Üç dört gün içinde döküntü ve ateş kalmaz, daha soğuk algınlığı benzeri aşamadan beri mevcut olan bulaşma tehlikesi ortadan kalkar. Kızamık hastalığını bir kez geçirmek, yaşam boyu bağışıklık kazandırır. Kızamıkta döküntü kulakların arkasından başlar ve bütün bedene yayılır.
En Sık Görülen Belirtiler: 1) Ateş 2) Nezle, öksürük, boğaz ağrısı 3) Gözlerde kızarma ve ışığa karşı duyarlılık 4) Ağız içi mukozasında küçük, beyaz lekeler 5) İlk önce başta, daha sonra bütün bedende beliren cilt döküntüsü
Doktora Gitmek Gerekir mi: Olası komplikasyonlardan dolayı, çocuğunuz kızamık olduğunda doktora danışmalısınız. Lütfen çocuğunuzun kulakları ağrıyor, akciğer iltihabı (kuru öksürük, kesik nefes alma) ya da beyin iltihabı belirtileri gösteriyorsa, hemen doktora gidin.
Doktorunuzun Yapabilecekleri: Doktorunuz kızamık hastalığının çocuğunuzda komplikasyonsuz geçmediğini belirlediyse, büyük olasılıkla antibiyotik verecektir. Ayrıca yatak istirahati verir ve televizyon seyretme yasağı koyar. Çocuğunuzun öksürüğü çok şiddetliyse, doktorunuz bitkisel, homeopatik ya da kimyasal bir öksürük ilacı verebilir.
Sizin Yapabilecekleriniz: Hastalığın ilk günlerinde çocuğunuz yataktan çıkmasın. Sadece daha önce kızamık geçirmiş ya da yeterince, yani iki kere aşı olmuş arkadaşlarının ziyarete gelmesine dikkat edin. Çocuğunuzun gözleri kızardığı ve ışığa karşı duyarlı olduğu için, odayı hafifçe karartın. Nezle ve öksürükten bitkin düşen çocuğunuza, odasını serin tutmanız ve havayı düzenli olarak nemlendirmeniz iyi gelecektir. Çocuğunuza bolca içecek verin. İştahı kesikse, çayın içine üzüm şekeri (glikoz) katarak yeterince kalori almasını sağlayabilirsiniz.
Kızamıktan korunmanın en iyi yolu aşıdır. Çocuğunuza on ikinci ayını geçer geçmez kızamık aşısı yaptırın ve en geç iki yaşına vardığında aşıyı tazeletmeyi unutmayın. Çocuğunuz aşılanmamışsa ve kızamık geçiren kişilerle teması olduysa, daha sonraki iki gün içinde kızamık aşısı yaptırarak koruyabilirsiniz.
Evde hazırlanan ilaçlar: Çocuğun yüksek ateşini baldır sargısı, ateş düşürücü şurup ya da fitillerle düşürebilirsiniz. Öksürüğe karşı çocuğunuza öksürük çayı verebilirsiniz.
Komplikasyonlar: Kızamık hastalarının yaklaşık yarısında görülen, elektroansefalogramda (EEG) saptanan değişiklikler, hastaların yaklaşık yüzde 4 ila 6’sında hastalık geçtikten sonra da kalır. Bunun nedeni kızamığa bağlı olan ve öğrenme ve konsantrasyon bozukluklarına yol açabilen bir beyin iltihabıdır. Kızamık olan çocukların yaklaşık binde 1 ila 4’ünde beyin iltihabı kalıcı hasara, hatta ölüme yol açabilir. Kızamık bağışıklık sistemini zayıflatır ve çocuğunuz daha sonra diğer enfeksiyon hastalıklarına karşı daha korumasız kalır.
Ender durumlarda hastalık, akciğer iltihabı ya da orta kulak iltihabı gibi hastalıkları beraberinde getirebilir. Nadir görülen, ama tehlikeli bir komplikasyon kızamığa bağlı Krupp hastalığıdır. Bu hastalıkta gırtlak ınukozasmın iltihaplanmasından dolayı nefes almakta güçlük çekilir ve çocuk nefes alırken net bir şekilde duyulan hışırtılar çıkar. Çocuğunuzda kızamığa bağlı Krupp varsa, hemen doktora ya da hastaneye götürmelisiniz.