Akarsu slalomun adrenalin dolu heyecanından durgun su sürat yarışlarının ciğerleri yakan coşkusuna kadar uzanan kayak, büyük bir atletik yapı ve teknik beceri sporudur. Olimpiyatlarda durgun suda bireysel, ikili ve dörtlü yarışlar farklı mesafelerde yapılırken, akarsu slalom yarışları da yapılır. Zamana karşı bireysel yarışta katılımcılar parkurda yer alan kapıları doğru sırayla ve doğru yönden, kapılara dokunmadan geçerler. Olimpik yarışların dışında, maraton ve vahşi su yarışları da uluslararası arenada yapılır. Bir de kano polosu olarak adlandırılan ve kayakla oynanan bir top sporu vardır. Kayak ile kano arasındaki en temel fark sporcuların oturuş biçimleri ve kullandıkları küreklerdir. Özellikle Avrupa ve Kuzey Amerika’da popüler olan bu sporun idaresi Uluslararası Kano Federasyonu’ndadır. Olimpiyatlar bu sporun en önemli mücadelesidir, ayni zamanda Dünya Şampiyonası da önemlidir. Durgun su sürat ve slalom farklı tekniklere sahiptir. Bazı ekipmanlar da her kategorinin kendisine özgüdür.
Yarışçı Profili
Durgun su sürat yarışları yüksek seviyede aerobik fitness ve kas dayanıklılığı gerektirir. Yarışçılar baskı altında maksimum teknik beceriyi gösterebilmelidir. Teknik beceri slalomda en önemli şeydir, ama aynı zamanda güç ve aerobik dayanıklılık da gereklidir.
Parkurda
Olimpik durgun su sürat yarışları 500 m veya 1000 m mesafelerde yapılır. Dünya Şampiyonası’nda ayrıca 250 m mesafe yarışları da vardır, Düz olan parkur 9 kulvara bölünmüştür, her bir kulvar 9 m genişliğindedir. Slalom yarışları doğal ırmaklarda ya da bu spor için özel hazırlanmış parkurlarda yapılır. Değişik uzunluklarda olan bu parkurlarda 18-25 arası kapı bulunur ve bunlar su üstünde asılı dururlar. Her kapının üzerinde bir numara vardır ve yarışçılar bu numaraları takip ederler. Her parkurda en az 6 kapı, suyun akış yönü tersine geçilir.
Kayak Sınıfları
Durgun su sürat Olimpik yarışlarında 3 kategori vardır, Ki, K2 ve K4. K harfi kayak için kullanılır ve rakamlar teknede bulunan yarışçı sayısını gösterir. Olimpiyatlarda erkekler K1 ve K2’de 500 m ve 1000 m’de yarışır, K4’te ise sadece 1000 m yarışları yapılır. Kadınlar ise üç dalda da 500 m’de yarışlar (WK1, WK2 ve WK4 sınıflarının W harfi kadınları simgeler). Tekne özellikleri aşağıda listelenmiştir.
Akarsu Slalom
Akarsu slalom yarışçıların kayaklarını akarsuda değişik kapılardan geçirmeye çalıştıkları teknik ve zorlu bir yarıştır. Erkekler ve kadınlar K1 kategorisinde yarışırlar, her bir sporcunun iki hakkı vardır ve en iyi derecesi veya derecelerinin toplamı, hata puanları eklenerek sonucu ortaya çıkarır.
Kapı Cezaları : Tipik bir Olimpik parkurda 18 ve 25 arası kapı bulunur. Kapıları pas geçmek, kapılara dokunmak, kapıları ters geçmek hata puanına neden olur.
Yarışma Kıyafetleri
Yarışçıların kıyafetleri en yeni sentetik materyallerden yapılır. Amaç sporcuyu kuru, sıcak ve rahat hissettirmektir. Bunun yanısıra güvenlik de öncelikli hedefler arasındadır, mesela üst kıyafetin parçası olan sprey etekler teknenin su alıp batmasını engeller. Kayak yaparken; kayak üstlüğü (mont – tişört- kazak), pantolonu (mayo da olabilir), termo, gözlük, eldiven, başlık, boru atkı giyilmelidir ve güneş kremi sürülmelidir.
Tekne Hakkında
Modern durgun su sürat tekneleri hafif maddelerden yapılır. Ultra hafif karbon fiber veya aramit fiber (kevlar gibi) gibi maddeler yapay reçine kullanılarak birleştirilir. En iyi K1 veya K2 kayakları 4000 dolara mal olur. ICF her tekne için kesin kuralları yayınlar. Kayaklar maksimum uzunluk, minimum genişlik ve ağırlık gibi standart değerlere sahip olmalıdır.
Kürek Becerileri
Beden en önemli güç kaynağıdır. Yeni başlayanlar genelde kürekleri kollarını kullanarak çekmeye çalışırlar ki bu çabuk yorulmaya neden olur. Deneyimli sporcular bedeni motor, kolları iletken ve kürekleri tekerlek gibi kullanırlar. Bir diğer basit hata ise küreği sıkı sıkı tutmaktır, deneyimliler şaftı kontrol elleriyle iyi tutarken diğer ellerinde şaftın dönmesine izin verirler.
Kürek Çekme : Her kürek kontrol eli ile küreğin suda çekilmesi ve diğer elin daha rahat konumda hazırlanması demektir. Kürek çekerken iki kolda rahat bir şekilde vücudun önünde durur. Sol kürek, sol bileği aşağı çevirerek palanın doğru pozisyon alması ile başlar. Kürek çekildikten sonra sol el gevşer ve daha sonra sağ el için pozisyon almaya başlar.
İleri Dönemeç : İleri dönemeç, kayağı dururken veya hareket ederken döndürmek için kullanılan bir harekettir. Bu hem ilerleyen hem de döndüren bir harekettir, böylece momentum kaybetmeden dönmeyi sağlar. Hareket tam bir yakalama esnasında vücut hareketi ile tamamlanarak gerçekleşir.
Başlangıç : İleri dönemeç normal kürek ile aynı pozisyonda başlar. Sporcu palayı suya sokar ve sonrasında vücudunu kıça doğru çevirmeye başlar. Daha sonrasında bacaklarını yeni yöne doğru itmeye başlar.
Vücut Dengesi : Dönüşün sonunda sporcunun bedeni dönüş yapılan tarafa bakar, sporcu bir yandan küreği yeni bir kürek çekme için hazırlarken, vücudunu da tekneyi ortalayacak şekilde döndürür.